«ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΤΡΕΨΟΥΝ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΑΛΗΘΙΝΟ ΚΟΣΜΟ»
Άκρως νεανικός για την ηλικία του, χαλαρός, ευγενικός κι απρόσμενα φιλικός (για Γερμανό που δεν γνωρίζει το συνομιλητή του).
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Ο Γίργκεν Μπάνσερους είναι ένας συγγραφέας που όταν ήταν μικρός ήθελε να γίνει πιανίστας. Στο μεταξύ όμως άρχισε να γράφει πολύ επιτυχημένα παιδικά κι εφηβικά βιβλία με πιο γνωστά αυτά της ανεπανάληπτης σειράς « Μια υπόθεση για τον ντετέκτιβ Κλουζ » η οποία έχει πουλήσει περισσότερα από 850.000 αντίτυπα παγκοσμίως, έχει τιμηθεί με το Hansjorg-Martin-Preis, το σημαντικότερο γερμανικό βραβείο για συγγραφείς παιδικών και νεανικών αστυνομικών βιβλίων κι έχει μεταφραστεί σε 14 γλώσσες.
Ο Κλουζ με τη σειρά του είναι ο μεγαλύτερος μικρός ντετέκτιβ του κόσμου και φυσικά ο πιο λατρεμένος ντετέκτιβ όλων των παιδιών (με δύο λόγια: ένα φαινόμενο στη λογοτεχνία για παιδιά).
Πριν από μερικές ημέρες ο εμπνευστής του μικρού ντετέκτιβ ήρθε για μια μοναδική εμφάνιση στην Αθήνα καλεσμένος των εκδόσεων Μεταίχμιο από τις οποίες κυκλοφορούν στα ελληνικά τα βιβλία της σειράς. Ο iFeelKid συνάντησε από κοντά τον συγγραφέα και τον.. τάραξε στις ερωτήσεις!
Πως ξεκίνησαν όλα;
Ξεκίνησα να γράφω ποιήματα όταν ήμουν 16 χρόνων με αφορμή τον έρωτα μου για μια όμορφη Γαλλίδα. Επί 18 χρόνια ασχολήθηκα με την ποίηση. Όταν έγινα 34, στο Ντόρτμουντ όπου ζούσα τότε, άρχισαν να συμβαίνουν βίαια ρατσιστικά επεισόδια απέναντι στους κατοίκους τουρκικής καταγωγής. Πολλοί Γερμανοί γονείς απαγόρευαν στα παιδιά τους να παίξουν με τα παιδιά των Τούρκων μεταναστών. Σκεφτόμουν ότι αυτό είναι εξωφρενικό για έναν λαό με τη δική μας ιστορία. Επειδή έχω σπουδάσει πολιτική και φιλοσοφία αυτή η κατάσταση με άγγιξε ακόμα περισσότερο. Εμπνεύστηκα λοιπόν μια ιστορία με τίτλο «Κανένα παντελόνι για τον Όγια» (σ.σ ‘Keine Hosentrager fur Oya’) το οποίο έκανε μεγάλη επιτυχία –έφτασε τις 21 επανεκδόσεις-. Τότε κατάλαβα ότι η λογοτεχνία για παιδιά κι έφηβους ήταν το αντικείμενο μου, αυτό για το οποίο ήμουν πλασμένος. Και κάπως έτσι μέσα σε 30 χρόνια έγραψα 61 τίτλους για παιδιά.
Ο Κλουζ πως ήρθε στη ζωή σας;
Το πρώτο μου παιδί, η Κατερίνα, η οποία ήρθε στον κόσμο ένα χρόνο μετά την κυκλοφορία του πρώτου μου παιδικού βιβλίου, ήταν κι η έμπνευση για τη δημιουργία του Κλουζ. Στην Γερμανία οι βιβλιοθήκες και τα βιβλιοπωλεία είναι γεμάτα από αστυνομικές ιστορίες για παιδιά και γι’ αυτό το λόγο ορκιζόμουν ότι εγώ ποτέ δεν θα έγραφα τέτοιου είδους λογοτεχνία. Η κόρη μου πάντως διάβαζε αυτά τα βιβλία με μανία. Όταν έγινε 8 χρονών μου είπε με παράπονο: «είναι όλα τόσο βαρετά, όλα τα ίδια και τα ίδια γράφουν». Αποφάσισα τότε να γράψω κι εγώ μια ιστορία, «μόνο μία» έλεγα στον εαυτό μου, αποκλειστικά για την Κατερίνα. Όταν τη διάβασε ο εκδότης μου μού είπε: «αποκλείεται να γίνει επιτυχία μόνο με ένα κεντρικό ήρωα και με συνηθισμένες, καθημερινές υποθέσεις.» Έγινε όμως αμέσως τεράστια επιτυχία οπότε κι εκείνος άρχισε να με ενθαρρύνει: «έλα, γράψε άλλη μια, κι άλλη μια, κι άλλη μια» κι έτσι φτάσαμε σήμερα στα 22 βιβλία της σειράς.
Πως έχετε αλλάξει τόσο εσείς όσο κι ο ήρωας μέσα σε όλα τα αυτά χρόνια;
Όταν έγραψα τον πρώτο Κλουζ ήμουν 42 χρονών και τώρα είμαι 64. Έχω αλλάξει πολύ. Τότε ήμουν πολύ φτωχός κι έγραφα όσο περισσότερο μπορούσα για να κερδίζω τα χρήματά μου. Κάθε χρόνο όμως που περνούσε γινόμουν και καλύτερος συγγραφέας. Στην πορεία, απέκτησα και περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Άρχισα να σκέφτομαι καλύτερα τις ιστορίες μου κι έτσι βελτιώνονταν κι εκείνες. Πάντως θα συνεχίσω να γράφω βιβλία για τη σειρά του Κλουζ για πολλά πολλά χρόνια ακόμα. Αυτό που έχουμε μεταξύ μας είναι μια σχέση ζωής. Άλλαξε όμως κι ο Κλουζ μαζί μου. Έγινε πιο κοινωνικός απ’ ότι στα πρώτα βιβλία. Επίσης τα τελευταία βιβλία της σειράς έγιναν πιο πολιτικά.
Είναι ένας από τους στόχους σας αυτός; Να βάζετε δηλαδή και την πολιτική σε βιβλία για παιδιά;
Ναι, πρόκειται για κάτι συνειδητό. Νομίζω ότι τα εγκλήματα κι οι αστυνομικές ιστορίες είναι ένα όχημα για να εκφράσω την άποψη μου για τη ζωή των σύγχρονων παιδιών στις σημερινές μεγαλουπόλεις.
Τι βλέπετε εκεί;
Βλέπω τους γονείς να έχουν πάρει το ρόλο του ταξιτζή των παιδιών τους, αυτό βλέπω. Πηγαίνουν τα παιδιά τους στη γυμναστική, στα μαθήματα πιάνου, στα μαθήματα ξένων γλωσσών… Στο σπίτι τα παιδιά παίζουν με το Xbox και τον υπολογιστή. Έτσι ζουν μια virtual καθημερινότητα. Αυτό που χρειάζονται είναι να στρέψουν το βλέμμα τους έξω στον κόσμο και να βγουν σε αυτόν, ελεύθερα, χωρίς τους γονείς τους. Αυτή είναι η ευχή μου. O Κλουζ βγαίνει έξω στον αληθινό κόσμο. Ανακαλύπτει την πόλη. Για εμένα οι πόλεις είναι γεμάτες θαύματα.
Ο Κλουζ θα μεγαλώσει ποτέ ή θα παραμείνει για πάντα 10 ετών;
Η ηλικία του δεν μπορεί να αλλάξει. Αν αρχίσει να μεγαλώνει θα πρέπει να βάλω μέσα στις ιστορίες μου και τον έρωτα και την εφηβεία και πολλά άλλα που θα αλλάξουν όλο το χαρακτήρα του, όλη την ιδέα.
Αν ο Κλουζ ήταν μουσικός ποιος θα ήταν;
Επειδή όταν ήμουν μικρός ήθελα να γίνω πιανίστας ο Κλουζ θα έπαιζε σίγουρα πιάνο αλλά θα ήταν κι ένας δεινός μουσικός της jazz που θα έπαιζε καταπληκτικά το σαξόφωνο. Ο Κλουζ θα ήταν ο Cole Porter.
Πιστεύετε ότι οι γονείς διαβάζουν τα βιβλία που γράφετε για τα παιδιά τους; Τους λαμβάνετε υπ’ όψιν σας όταν γράφετε τις ιστορίες σας;
Λαμβάνω πολλά e-mails από γονείς που μου λένε ότι διαβάζουν οι ίδιοι τις ιστορίες μου στα παιδιά τους. Ποτέ όμως δεν τους λαμβάνω υπ’ όψιν μου όταν γράφω. Βασικά ούτε τα ίδια τα παιδιά δεν έχω στο πίσω μέρος του μυαλού μου. Κατ’ αρχάς θέλω να αφηγηθώ σε εμένα τον ίδιο μια καλή ιστορία. Μια ιστορία που θα ήθελα να διαβάσω εγώ ο ίδιος όταν ήμουν παιδί.
Με ποιο τρόπο γράφετε;
Με πρόγραμμα. Ξεκινώ κάνοντας ένα προσχέδιο και λέω για παράδειγμα ότι αυτό το βιβλίο θα φτάσει τις 130 σελίδες περίπου. Τα πρωινά γράφω, τα απογεύματα διαβάζω και διορθώνω. Όταν το βιβλίο είναι έτοιμο βλέπω ότι έχω καταλήξει με 1.000 π.χ. σελίδες. Με τη συστηματική δουλειά που σας περιέγραψα παραπάνω κατεβάζω τελικά τις σελίδες στις 130. Μερικά βιβλία μπορεί να μου πάρουν και 3 χρόνια για να τα ολοκληρώσω αλλά αν πρόκειται για βιβλίο της σειράς Κλουζ χρειάζομαι μόνο 4 εβδομάδες.
Το διάστημα που γράφετε υπάρχει κάποιο πρόσωπο που διαβάζει τα υπό δημιουργία βιβλία σας;
Η γυναίκα μου η οποία είναι παιδοψυχολόγος. Είναι πολύ αυστηρή μαζί μου. Αν το βάζαμε σε αναλογία, την κακή με τη θετική κριτική θα λέγαμε ότι μου λέει πέντε όχι για κάθε ναι. Την γνωρίζω εδώ και 42 χρόνια. Δεν θα έλεγα πάντως ότι υπάρχει κανενός είδους συνεργασία μεταξύ μας. Οι γνώσεις της για τα παιδιά δεν επηρεάζουν καθόλου τις ιστορίες μου.
Ποια είναι η σχέση μας με τους μικρούς σας αναγνώστες;
Επισκέπτομαι σχολεία στην Γερμανία τουλάχιστον 150 φορές τον χρόνο για να διαβάσω βιβλία μου και να μιλήσω με τα παιδιά. Η επικοινωνία μαζί τους μου δίνει έμπνευση για τις ιστορίες μου. Επίσης, γυρίζω αρκετά τον κόσμο με όχημα τη σειρά του Κλουζ. Τρεις ημέρες πριν έρθω στην Ελλάδα ήμουν στη Δανία.
Γιατί πιστεύετε ότι αρέσουν τόσο πολύ στα παιδιά οι αστυνομικές ιστορίες;
Όσον αφορά τον Κλουζ πιστεύω ότι η επιτυχία του πηγάζει σε μεγάλο βαθμό από το γεγονός ότι είναι ένα καθημερινό αγόρι όπως όλα τα υπόλοιπα. Δεν είναι Superman. Τη μία μέρα νιώθει σπουδαίος ντετέκτιβ και την επόμενη τον πιάνει ανασφάλεια με τον εαυτό του. Γενικώς όμως στα παιδιά αρέσουν οι αστυνομικές ιστορίες γιατί τους αρέσει να κάνουν πράγματα που δεν είναι σωστά όπως π.χ. να περνάνε το φανάρι με κόκκινο. Στις ιστορίες αυτές λοιπόν συμβαίνουν πολλά παράνομα και λάθος πράγματα. Άρα πρόκειται για βιβλία που δεν είναι όλα τέλεια και καταπληκτικά και… βαρετά. Για παράδειγμα βλέπουμε ότι ο Κλουζ κερδίζει τη δύναμη του από το γάλα κάτι που είναι ένα θετικό μήνυμα, από την άλλη όμως αντλεί δύναμη κι από τις αγαπημένες του τσίχλες. Ο Ντεντέκτιβ Κλουζ είναι ένας μικρός Φίλιπ Μάρλοου. Ο Ντεντέκτιβ Μάρλοου έπινε μπέρμπον, ο Κλουζ πίνει γάλα. Ο Φίλιπ Μάρλοου καπνίζει Lucky Strike ο Κλουζ μασάει τσίχλες.
Υπάρχουν συγκεκριμένες απαγορεύσεις και όρια που θέτετε στον εαυτό σας όταν γράφετε για παιδιά;
Όχι, γράφω εντελώς ελεύθερα. Θα σας πως όμως κάτι – στις ιστορίες μου δεν υπάρχει καθόλου αίμα και ανεξήγητη βία. Αυτός είναι ο μόνος κανόνας μου. Ο κόσμος μας είναι αρκετά βίαιος κι αιματηρός από μόνος του.
Σας είπε πότε κάποιος μικρός αναγνώστης σας κάτι που σας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση;
Τα περισσότερα συγκλονιστικά πράγματα τα έχω ακούσει με αφορμή το βιβλίο μου « Η υπόσχεση του Ντέιβιντ» (σ.σ. Davids Versprechen) με πρωταγωνιστή ένα 12χρονο αγόρι που έπεσε θύμα ξυλοδαρμού από τον πατέρα του. Την έχω διαβάσει πολλές φορές αυτές την ιστορία σε παιδιά και κάθε φορά μου αφηγούνται τις δικές τους αποκαλυπτικές ιστορίες που ξεσκεπάζουν την πολλή βία που βιώνουν μέσα στα σπίτια τους. Στην Γερμανία κάθε χρόνο 250 παιδιά πεθαίνουν από ξυλοδαρμό.
Θέλετε να στείλετε ένα μήνυμα στους ακροατές του iFeelKid;
Να διαβάζετε πολύ και να βγαίνετε έξω πολύ, να ανακαλύπτετε τον κόσμο και την πόλη σας.
Info
Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφορούν οι εξής περιπέτειες του Κλουζ:
• Η συνωμοσία της τσίχλας
• Βρώμικα κόλπα στο γήπεδο
• Το μυστήριο του τσίρκου
• Ο Κλουζ στο διαδίκτυο
• Το μυστήριο των ιπτάμενων αγελάδων
• Το φάντασμα του σχολείου
• Η μονομαχία των ντετέκτιβ
• Η παγίδα της μοτσαρέλας
• Η αφρικάνικη μάσκα
• Η υπόθεση του κόκκινου σκύλου
• Ο κλέφτης των εφημερίδων
• Η εκδίκηση της σοκολάτας
• Τα μυστηριώδη μπαλάκια
• Τα Χριστούγεννα του Κλουζ
Γράφει και επιμελείται η Δήμητρα Τριανταφύλλου
ifeelkid team
kids internet radio
